Özgür Yazılım (Free Software) denilince (isimden de anlaşılacağı üzere) bedava yazılım algısı oluşmamalıdır ama bu özgür yazılımların çoğunun ücretsiz olduğu gerçeğini değiştirmez. Burada özgürlük dediğimiz kavram aslında işin tarihçesinde yatıyor.
Bu bir özgürlük meselesidir , ücret değil. Bu yüzden bedava bira değil konuşma özgürlüğünü düşünün. -Richard Stallman
Kişisel bilgisayar kullanımının yayılması ile birlikte güvenlik endişesi beraberinde doğmuştur. O zamanlar yaygın bir şekilde kullanılmakta olan unix işletim sistemine karşın , Richard Stallman adında bir abimiz GNU diye bir işletim sistemi projesi , beraberinde bir akım başlatmıştır. GNU (GNU is not unix) unix değildir sloganıyla tamamen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi yapılmasını hedefleyen Stallman 1985 yılında Özgür Yazılım Vakfı adı altında bir yazılım hareketi başlatmıştır. O zamanlar GNU projesini tamamlamak için birçok modül yazılmış fakat bir türlü bütün halinde işletim sistemi olarak son bulmamıştır O zamanlar 22 yaşında olan Linus Torvalds isimli bir geliştirici GNU projesi kapsamında Linux adında bir işletim sistemi çekirdeği yazmıştır ve artık GNU ismi GNU/Linux şeklinde kullanılmaya başlanmıştır. Özgür yazılımın temel 4 prensibi vardır.
- Yazılımı sınırsız kullanma özgürlüğü.
- Yazılımı kullanırken kaynak koda erişme özgürlüğü.
- Yazılımı kopyalayarak yeniden dağıtma özgürlüğü.
- Yazılımın iyileştirilip tekrar dağıtılması. (Kaynak koda erişim bu prensibin ön şartıdır.)
Tabi GNU projesi kapsamında birçok modül geliştiren olmuştur , bu birçok lisans karmaşasını da beraberinde getirmiştir ve Richard Stallman buna bir çözüm olarak genel bir lisans çıkarmıştır.
General Public License (Genel Kamu Lisansı)
GPL’in genel konsepti şu şekildedir. Bir Yazılımı GPL ile lisanladığınız zaman başka bir geliştirici üzerinde değiştirme yapıp tekrardan kullanıma açtığı zaman yeniden GPL ile lisanslamak zorundadır. GPL gibi birçok lisans bulunmaktadır buradan ulaşabilirsiniz.
1995 lere doğru özgür yazılım kavramı bir grup kurumsal firmayı ürkütmüştür bu bağlamda özgür yazılım felsefesine çok bağımlı kalmadan Açık Kaynak diye bir kavramı ortaya atmışlardır. Temel de aralarında çok büyük bir fark bulunmasa da asıl fark temelinde yatan felsefi düşücedir.
Richard Stallman olayı şu şekilde özetlemektedir. “Onlar açık kaynak yazılımı fayda olarak , yazılım geliştirme paradigması olarak düşünmektedir. Biz ise özgür yazılımı bir sosyal sorun olarak görmekteyiz.” demektedir. Açık kaynak yazılımların çoğu özgür yazılımlardır. Sanırım aralarında ki yüzeysel farkı bu şekilde ifade edilebilir.
Açık kaynak yazılımın faydalarından bahsetmek istiyorum ya da başka bir değişle neden açık kaynak ?
Yazılımın maliyetini düşürür.
Kullanmış olduğunuz açık kaynak projesinde buglar hızlı bir şekilde kapanabilir çünkü koda bir tek siz değil birçok kişi erişebilmektedir. Örneğin : WordPress
Her şeyin iyi yanı olduğu gibi kötü yanı da var açık kaynak yazılımı kullandığınız zaman herhangi bir sorun ile karşılaştığınız vakit sorumlu tutabileceğiniz hiç kimse bulunmamaktadır. (Danışmanlık ya da ücret karşılığı aldığınız destekler hariç.)
So money ?
İşin bir boyutu da şu şekilde düşünülebilir. Bir açık kaynak ürün geliştirdiniz belirli özelliklerini ek olarak ücret karşılığında eklentilere bağımlı kılabilirsiniz ya da yazmış olduğunuz açık kaynak projenin danışmanlığını yaparak para kazanabilirsiniz. Zaten genel olarak da temel yaklaşımlar bu şekildedir.
0 Yorumlar
Bizimle fikirlerinizi paylaşabilirsiniz.