Algoritma Nedir?

Bilgisayarlar; onlara anlatılabilen (yada ifade edilebilen) belirli emirleri; işleyen,

belirli verileri depolayabilen, gercekleştirdiği bu işlemleri insanlara gore daha hızlı ve

hatasız tamamlayabilen (bilgisayarlar hata yapamamaktadır – sadece onları

programlayan programcılar hata yaparsa, bilgisayarlarda bu hatalı emirleri

gerçekleştirmiş olduğu için hata yaparlar) elektronik makinelerdir.

Bilgisayarları, kontrol etmek icin bilgisayar programlarını kullanırız ve programlarla

bilgisayarları yonetiriz. Yani programlar, bilgisayarların direksiyonudur veya

dizginidir diyebiliriz.

Konuya başlamadan önce, inanmanız gereken, bu işin aslında düşündüğünüzden daha

kolay olduğudur. İşin zor kısmı, sizi, programlama ve algoritmanın kolay olduğuna

inandırmaktır, programlama öğretmek değil!!!

Programlama oğrenmek icin okuduğunuz bir kitabın algoritma konusu ile başlaması olağandır.

Cunku, her tur planlama ve programlamanın temeli, algoritma kurmakla mumkun olacaktır. Bu kitabı

okuyan herkes algoritma kurabilecek yeteneğe sahip olduğundan dolayı, okuyucular icin;

“programlama yapabileceği garantisi” verilebilir (tabi bu hemen her programı yazabileceğiniz

anlamına gelmemektedir). Cunku, “okuma-yazma” bile algoritma gerektirmektedir, ve siz okurlar,

okuma bildiğiniz icin algoritma kurabilir, dolayısıyla programlama yapabilirsiniz.

Algoritmaya giriş yapmadan once, bir soruya cevap vermeye calışalım: “Neden düşünürüz?”.

Şuan, “Neden duşunuruz” sorusunun cevabını bulmak icin düşünüyorsunuz, çünkü bu

sorunun cevabını bilmiyorsunuz. O halde, duşunmenin nedenlerinden birinin, bir sorunun

cevabı bulmak olduğunu soyleyebiliriz. Cunku eğer bu sorunun cevabını biliyor olsaydınız,

duşunmenize gerek kalmazdı ve direkt olarak cevaplardınız.

Algoritma Algoritma, "algorithm is a procedure or formula for solving problems [e2]" yani;

"problemleri cozmek icin tasarlanmış bir prosedur veya formul" anlamında

gelmektedir.

Daha acıkcası, bir problemin çözümü için izlenecek yol (yontem - metod) yani (bu

yontem icerisinde bulunan) bir dizi işleme verilen addır. Bir dizi işlem: tek bir işlem

veya birden fazla işlem olabilir. Eğer yapılacak bir dizi işlem yok ise, ortada problem

olan bir durum soz konusu değildir.

Algoritma Kısa Tarihi

Algoritmanın kurucusu dokuzuncu yüzyıl başlarında yaşayan Müslüman-Türk

matematik alimi Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el-Harezmi’dir. Matematikçiler

için temel olan Kitab-ül Muhtasar fi Hesab-il Cebri ve’l-Mukabele adlı eseri

meşhurdur. Kitabın aslı, Oxford’daki Bodliana kütüphanesindedir. Matematikteki

şöhreti on altıncı yüzyılda Avrupa’yı etkisi altına almıştır. Harezmi’nin ismi

Avrupa’da türlü şekillerle söylenmiştir. Latince’de “Alkhorismi” şeklinde söylenerek

bulduğu metod Algoritma (algorizme) olarak literatüre geçmiştir. [e3]

Bir problemi cozmek icin, duşunme eylemi gercekleştirdiğimiz her evrede, algoritma kurarız

veya daha onceden (bizim veya başkası tarafından) kurulmuş olan algoritmaları kullanırız. Bazı

durumlarda da, gecerli olan durumlar icin algoritma kuramayabiliriz. Gelişen dunya – bilişim

sayesinde artık her tur problem cozulmeye, cozum yolları da herkes tarafından oğrenilmeye (internet

veya kitaplar tarafından) başlandı. Artık bu noktadan sonra, onemli olan, algoritma kurabilme değil,

16

kuracağınız algoritmaların; ne kadar hızlı, ne kadar kapsamlı, ne kadar ucuz ve ne kadar yüksek

performanslı olduğudur.

Algoritma kurmanın nedeni, düşünmektir ve duşunmenin nedeni ise, problem çözmekdir

(dört paragraf öncesinde, düşünmenin nedenlerinden birinin, bilinmeyen bir sorunun cevabını

bulmak olduğunu söylemiştim, bir sorunun cevabının bilinmemesi de bir problemdir).

Problem Problem; istenilmeyen bir durumdur[durum: Bir zaman kesiti içinde bir şeyi

belirleyen şartların hepsi, vaziyet, hâl, keyfiyet, mevki, pozisyon] (bir kullanıcı,

kişinin veya topluluğun istemediği bir durum – değiştirilmesi gerekli olan bir durum)

ve algoritma kurularak, bir dizi işlem oluşturulur. Bu işlemler, o anki durumu,

problem durumundan cıkarır ve istenilen hale getirir.

İlk okul cağlarından hatırladığımız “matematik problemleri” de aynı esasla cozulur.

Problemlerde, bilinmeyen bir durum soz konusudur. Bir işci problemi duşunelim... Evimizi

boyatacağız ve boya ustasının gunluğu 40 YTL (veya artık 2009’da isek, 40 Lira) olsun ve boyacı bir

gunde sadece bir oda boyayabilsin.. Bizde buradan oda sayısı ile gunluk masraf olan 40 lirayı carpıp

boyacıya vereceğimiz ucreti hesaplarız...

Yapay zeka (insan gibi duşunebilen – cozum uretebilen – sistemler geliştiren bir bilim dalı)

sistemlerinde de; insan gibi duşunen sistemler geliştirmede ilk temel alınan yontemlerden biri,

başlangıc durumundan, istenilen duruma ulaşan bir formul bulmaktır. Algoritma kurma evresi

aşağıdaki diagramdaki gibi gercekleşmektedir.

Figür 1.2.1 A : Problem ve Çözüm durumu

Şimdiye kadar ki bolum tamamen teorikti, bu oğrendiklerimizi pratiğe dokelim.

Bu anlatılanların aklınızda daha uzun sure kalmasını ve anlaşılır olmasını sağlamak amacıyla,

gecmişe cocukluğunuza donelim. Hepimiz, Hansel ve Gretel hikayesini hatırlarız. Bu hikaye

icinde gecen 1-2 cumleyi yazayım. (Hansel ile Gretel iki kardeştir ve üvey anneleri onların

kaybolmasını ister.)

“.... Hansel zeki bir çocukmuş. Sabah ormana doğru yürürlerken, akşam yemeğinde

cebine sakladığı kuru ekmeğin kırıntılarını (yere iz bırakıp kaybolmamak ve daha sonra

bu izi takip ederek evin yolunu bulmak için için) yere saçıp arkasında bir iz

bırakmış.......”

Cok basit bir ornek olarak; Hansel, evin yolunu kaybetmemek icin bir algoritma yani cozum

bularak, ekmek kırıntılarını yere işaret bırakmak icin kullanmıştır.

Algoritma ustunde neden bu kadar yoğun olarak durulduğunu ileri ki bolumlerde daha iyi

kavrayacaksınız. Bircoğunuzun, “bu konuları zaten herkes biliyor” dediğini tahmin ediyorum.

Bazılarınızda, “bu konular aslında zor olduğu için mi üzerinde bu kadar duruluyor?” şeklinde

duşunuyor olabilir. Bu duşuncenin aksine algoritma konusu inanılmaz derecede kolaydır. Ancak,

algoritmanın oneminin surekli olarak aklımızda olmasını sağlamak gerekmektedir.

Daha fazla bilgi için aşağıdaki linkten kıtabı indiribilirsiniz...


İndir